Semex Nieuws

Het drachtig maken van de koeien gedurende de zomer is vaak heel erg lastig. Tijdens de zomermaanden, wanneer de buiten temperaturen tot boven de 20 graden stijgen, blijkt het op bijna alle bedrijven wereldwijd een probleem te zijn om de vruchtbaarheid op peil te houden. Dat we dit probleem niet zo maar even kunnen oplossen moge duidelijk zijn. Zoals bekend is, is de zogenaamde hittestress een combinatie van hoge temeperaturen (>20° Celsius) en een hoge luchtvochtigheid (> 60%). Deze stressmomenten hebben veel invloed op de gezondheid van de koe, waardoor ook de vruchtbaarheid hieronder leidt.
 

Ernstige gevolgen voor de vruchtbaarheid

Het opschonen van de baarmoeder zal minder snel verlopen wanneer de koe last heeft van hittestress. Maar ook bij de reeds opgeschoonde koeien zal de vruchtbaarheid onder druk komen te staan. Als gevolg van een verminderde voeropname door de warmte, zal de hormoonhuishouding minder goed functioneren. Gevolg is dat we hierdoor enkele weken na de hittestress ook vaak meer last hebben van cysteuze koeien, waarvan misschien veronderstelt was dat ze al drachtig zouden zijn.

Gemiddeld genomen zullen de tochtigsignalen minder hevig, en hierdoor minder duidelijk waar te nemen, zijn als gevolg van een verlaagde oestrogeenproductie. Deze verlaagde oestrogeenproductie is mede een gevolg van een kwalitatief minder goed dominant follikel. Vanuit de praktijk geredeneerd is het veel lastiger om het juiste moment van insemineren te bepalen bij deze minder heftige, of zelfs stille tochtigheden. Naast oestrogeen zal ook het luteïniserend hormoon, welke verantwoordelijk is voor de ovulatie, minder sterk aanwezig zijn. De productie van progesteron zal minder vlekkeloos verlopen, welke weer meer vroeg embryonale sterfte met zich mee kan brengen. Onderzoek heeft uitgewezen dat wanneer eicellen blootgesteld worden aan hittestress het percentage embryo’s afneemt van 25% naar 10% op dag 7. Eicellen en embryo’s welke gevormd worden tijdens hittestress zijn van beduidend mindere kwaliteit en zullen dus vaker aanleiding geven tot “gefaalde” bevruchting en vroege embryonale sterfte.

Koecomfort optimaliseren

Maar hoe kunnen we de gevolgen van hittestress zoveel mogelijk voorkomen? Helaas kunnen we de de weersomstandigheden kunnen we niet beïnvloeden. Wel kunnen we het onze koeien makkelijker maken om hun prestaties beter op peil te houden. Dit doen we door het koecomfort te verhogen.

Het meest goedkope hulpmiddel is waarschijnlijk ‘water’. Het is bekend dat een koe met een dagproductie van ruim 30 liter bijna 50% meer warmte produceert dan een droge koe. Het spreekt dan ook voor zich dat kwaliteit en kwantiteit van het water erg bepalend is voor het niveau van hittestress.

Om de vruchtbaarheid tijdens deze periode meer in de hand te houden kunt u overwegen om iets meer te insemineren in de vroege ochtend. In de ochtend is de lichaamstemperatuur van uw koeien nog niet verhoogd.’s Avonds is deze temperatuur soms fors gestegen, deze stijging zal zeker geen positieve bijdrage leveren tot het verbeteren van het bevruchtingspercentage. De warme omgeving van het geslachtsapparaat van de koe, waar het sperma moet zien te overleven, werkt niet mee aan het bevruchtend vermogen.                                                                                                                                     Bron foto: MS Schippers

Implanteren van embryo’s

Een andere praktische tip om tijdens deze hittestress periode het aantal drachtigheden op peil te houden is het implanteren van embryo’s. Een methode welke in warmere oorden vaak succesvol uitpakt. Voordat er wordt besloten om een aantal koeien drachtig te maken met behulp van embryo’s is het aan te raden om eerst te gaan kijken in hoeverre de hittestress problemen spelen bij u op het bedrijf. Ook is het van belang dat de koeien, welke een embryo geïmplanteerd krijgen, wel een goede actieve tocht hebben laten zien. Koeien welke zwakke tochtverschijnselen hebben laten zien, moeten hiervoor niet worden aangeboden.

In bovenstaand voorbeeld zou voor de komende zomer overwogen kunnen worden om een aantal embryo’s te reserveren, om het aantal drachtigheden in deze periode te verhogen. In dit voorbeeld is te zien dat in de maanden juli en augustus 26 koeien geïnsemineerd zijn, waarvan slechts 6 drachtig bleken te zijn.

 

De embryo’s worden 7 tot 8 dagen na de gesignaleerde tocht geïmplanteerd, nadat de kwaliteit van gele lichaam is beoordeeld door de embryo implanteur. Wellicht te overwegen is om op uw eigen bedrijf één van uw betere dieren (pinken) te laten spoelen, zodat u kunt beschikken over eigen embryo’s. Aankoop van embryo’s is uiteraard ook mogelijk via Semex.

Wilt u meer leren over insemineren en vruchtbaarheid? Houd dan onze blog in de gaten of neem contact op met vruchtbaarheidsspecialist Anne Terpstra.