Semex doet de fokkerij, wij oogsten over drie jaar
Een productie van 11.300 kilo melk per koe combineren met een tussenkalftijd van 382 dagen is een ware prestatie. Al helemaal wanneer het ook nog over een veestapel met 380 koeien gaat. Strak werken met protocollen én scherp zijn op de cijfers is de succesfactor van Matthe en Tine van de Water. ‘De stierkeus en combinaties laat ik helemaal aan Semex over en dankzij de data-analyse in AI24 houden we grip op de vruchtbaarheid.’
Wanneer je met Matthe van de Water praat over het melkveebedrijf noemt hij regelmatig de varkens- en pluimveehouderij als voorbeeld. ‘Daar liggen mijn roots. Daar heb ik geleerd hoe je met protocollen moet werken, hoe je het bedrijf ‘keep it simple’ moet houden, hoe je doelen moet stellen en daardoor weet ik ook hoe belangrijk het is dat je al je technische resultaten kent.’ Maar zijn hart en dat van zijn vrouw Tine gaat vooral uit naar de melkveehouderij. ‘Het is de liefde voor de koe. Het is super wanneer er kalfjes geboren worden.’
Lijstje bij de stikstoftank
Toch hebben de ondernemers de fokkerij helemaal uitbesteed aan Semex. ‘Er hangt een lijstje bij de stikstoftank met daarop voor elke koe de beste stier’, vat Matthe samen. ‘Ik hoef er niet over na te denken en dat doe ik ook niet. Over drie jaar kan ik oogsten.’ Semex verzorgt de complete fokkerij. ‘Stieradviseur Jan Aalberts komt drie keer per jaar langs om de koeien te bekijken en samen met Semex vertegenwoordiger Willem Aversteeg maakt hij de beste paringen en zorgt ervoor dat het sperma van de juiste stieren in de tank komt.’ Een fokker noemt hij zichzelf niet. ‘Maar stiekem hou ik wel van mooie koeien’, verklapt Matthe. ‘Maar ze moet wel melk geven, gezond zijn en lang meegaan.’ Het fokdoel (‘dat moet iedere melkveehouder eigenlijk opschrijven’) houdt hij consequent vast. ‘Dat weten de mannen van Semex. Hun hart ligt bij de koeien. Er zijn in de wereld meer goede stieren te vinden, maar het gaat erom dat je mensen erbij krijgt die je in je doel kunnen ondersteunen. Semex vertrouw ik de fokkerij toe.’ De melk vererving neemt bij de stierkeus een prominente plaats in. ‘Met de uitspraak ‘vroeg rijp is vroeg rot’ ben ik het niet eens. Ik word niet blij van vaarzen die 23 liter per dag geven’, noemt de melkveehouder. ‘Een vaars van 40 liter krijgt van alles hetzelfde, alleen aan het einde van de lactatie heeft ze wel 2500 liter melk meer gegeven en dus meer rendement.’
Nog een eis van de ondernemer bij de stierselectie: maximaal 5 stieren in het vat. ‘Dan krijg je pas uniforme koeien.’ Dat is een heel belangrijke voorwaarde om efficiënt te werken, voegt hij toe. ‘Hoe meer uniformiteit, hoe meer eenheid, hoe beter de voerefficiëntie is en hoe gemakkelijker een koppel koeien te sturen is.’
Van 80 naar 280 koeien
Matthe kwam 20 jaar geleden met zijn vrouw naar Denemarken om een melkveebedrijf te starten. Ze begonnen met 80 koeien op zo’n 70 hectare, met als doel 100 koeien te gaan melken. ‘Dat doel bereikten we al binnen een jaar’, blikt Matthe terug terwijl hij aangeeft dat ze doorpakten met de bedrijfsontwikkeling. In 2007 molken ze zo’n 200 koeien, hielden 5000 varkens en bewerkten 180 hectare land voordat ze besloten het bedrijf te verkopen. ‘Dat was nog net voor de crisis’, aldus Matthe die vertelt dat het boerenbloed daarna toch bleef kriebelen. Twee jaar later kochten ze de huidige boerderij in Grindsted. ‘De 175 koeien leverden per jaar 9 ton melk en de sterfte lag op 50%’, schetst hij de situatie die met recht een ondernemend echtpaar nodig had om rendement te halen uit het bedrijf. ‘Tine en ik hebben het bedrijf de eerste maanden met zijn tweeën gerund. Dan weet je precies hoe het allemaal loopt. Toen hebben we een medewerker aangenomen.’ Uiteindelijk melken ze nu 380 koeien en produceren 4,3 miljoen kilo melk. In 2010 kwamen er twee nieuwe stallen bij en is het melkcentrum helemaal up-to-date gemaakt. ‘We kunnen door naar zo’n 800 koeien’, vertelt Matthe die door de lage melkprijs momenteel even pas op de plaats maakt.
Vruchtbaarheid is economie
In economisch moeilijke tijden komt het nog meer op de vruchtbaarheid van de veestapel aan, luidt de mening van Matthe die met AI24 de vinger aan de pols houdt. ‘De dierenarts komt elke veertien dagen en we hebben bij alle kengetallen doelen gezet. Wanneer we daarvan afwijken bepraten we dat met het hele team en zetten daar de focus op zodat het weer verbetert.’ Zo koestert de ondernemer de tussenkalftijd van 382 dagen, want die zorgt ook weer voor de uniformiteit in de veestapel. Net als de gemiddelde afkalfleeftijd van de vaarzen van 23,8 maanden. ‘Wanneer het hoger wordt betekent het ook weer meer spreiding. Bij een tussenkalftijd van bijvoorbeeld 420 dagen heb je ook koeien met 500 dagen. Die hebben een conditiescore van 5 en dus problemen met het afkalven en opstarten van de lactatie. Problemen willen we niet, daar heb je werk van. En wanneer je zoals ons met personeel werkt, is dat te duur.’ Dat is ook precies de reden waarom Matthe volop inzet op de Immunity+ stieren van Semex. ‘We krijgen het gratis erbij, dus waarom zouden we het niet gebruiken?’ Hij gelooft erin dat er verschil is in natuurlijke weerstand tussen koeien en stieren. ‘Dat zie je bij de kalveren al. In een hok met tien stuks hoesten er vier, maar die andere zes hebben nergens last van.’
Rendement in het bedrijf draaien begint met een goede opfok, vakmanschap, teamwork én vooral een goede koe. ‘Ik hoef niet de grootste koeien, maar wel balans, kracht en melkrijkheid’, somt Matthe op. ‘De Semex specialisten weten hoe een goede koe eruit moet zien.’ Dan denkt hij even na. ‘Ze horen bij ons team dat het melkveebedrijf succesvol maakt.’
Matthe van de Water
Bedrijfsgegevens: Matthe en Tine van de Water melken -met hulp van drie medewerkers- 380 koeien (met 350 stuks jongvee) in Grindsted. Met een gemiddelde productie van 11.300 kilo melk (bij twee keer daags melken) leveren ze zo’n 4,3 miljoen kilo melk jaarlijks af. Het huidige stiergebruik is: Supersonic, Impression, Dominic, Superpower en Wickham.
