Bij groeiscenario hoort efficiënte, probleemloze koe
Groeien, dat is de doelstelling van Johan en Sonja Neefjes uit Avenhorn. Vier jaar geleden bouwden ze een nieuwe serre stal met twee robots. Dit jaar komt robot nummer drie erbij en stijgt het aantal koeien naar 170. ‘De voerkosten per kilo melk zijn mijn belangrijkste kengetal. Dat kan alleen maar scherp zijn als de koeien gezondheid en balans in zich hebben.’
Het was één van de allereerste keren dat Semex paringsadviseur Arend Withaar in de stal kwam bij Johan en Sonja Neefjes. ‘Vanaf 15 meter afstand zei Arend ‘dat is vast een taaie koe’. Hij had het helemaal goed’, vertelt Johan nog onder de indruk. Vanaf dat moment was er volop vertrouwen in Semex. Over fokkerij maakt de melkveehouder uit Noord Holland zich dan ook geen zorgen meer. ‘Ik verdiep me er ook niet meer in, dat heb ik helemaal uit handen gegeven aan Semex.’ Het paringsadvies, in combinatie met de ondersteuning van fokkerijspecialist Jan Aalberts, zorgen ervoor dat de fokkerij voor Johan net zoiets is als werk uitbesteden aan de loonwerker. ‘Op zo’n groeiend melkveebedrijf kan je niet alles zelf meer doen. En ja, dat is een keuze voor gemak, maar ook een keuze voor het voorkomen van bedrijfsblindheid.’
Functioneel met eiwit
De melkveehouder maakte met overtuiging de keuze voor Semex. ‘Eerder gebruikten we stieren van verschillende ki’s en importeurs, de dochters van de Semex stieren sprongen eruit. Ze zijn duurzamer.’ Toch is het fokdoel van Johan eigenlijk niet zoveel anders als dat van de meeste melkveehouders. ‘Ik wil een koe die gemakkelijk produceert, die gezond is en krachtig genoeg om oud te worden. Een koe die je niet ziet en in één keer drachtig wordt’, vat hij samen. Het succes van het paringsadvies zit ‘m in het kiezen van de beste stier voor elke koe. ‘Bij Semex kennen ze de stieren, weten ze hoe de dochters eruit zien, kennen ze mijn koeien en weten zo wat de allerbeste paringen zijn.’ Zijn vrouw Sonja vult hem aan.‘De paring is belangrijker dan de stierkeuze. Het gaat erom een succesvolle combinatie te maken.’
Een functionele koe dus en die kreeg hij meteen met stieren als Starleader, Taylor en Design. Momenteel zijn het stieren als Tenessee, Brawler, Jungle, Seaver en Musketeer die nog op het inseminatielijstje staan. ‘Het zijn stieren die het eiwit erbij houden, daar ben ik heel erg scherp op’, zegt hij terwijl hij naar Jan lacht. ‘Het eiwit is nooit hoog genoeg.’ Op zo’n groeiend bedrijf is arbeid altijd de beperkende factor. Dat is bij Johan en Sonja – met drie jonge kinderen- niet anders. Ze zijn dan ook continue op zoek naar hulpmiddelen om hun werk sneller en eenvoudiger te maken. De melkrobot is zo’n voorbeeld en toen Semex met Heatime kwam was Johan ook meteen overtuigd. ‘Zo heb ik een paar extra ogen in de stal.’ Als grote voordeel noemt hij de flexibiliteit van het systeem. ‘Ik gebruik de halsbanden bij koeien die drachtig moeten worden, dus ik heb er maar 50 nodig. Bovendien zijn ze ook bij de pinken te gebruiken.’ De grootste ‘winst’ zit in het herkennen van koeien met een stille tocht. ‘Die zag ik eerder niet, de Heatime herkent het feilloos. Als ik een weekend weinig in de stal ben, kan ik blindelings vertrouwen op de signalering van Heatime.’ Daarbij is de activiteitenmeting ook handig in het management op het bedrijf. Zit het rantsoen goed in elkaar, zijn de koeien actief genoeg en komt de koe soms helemaal niet in cyclus? ‘Ook koeien die een dip in de activiteit laten zien haal ik er snel uit’, vertelt Johan die scherp is op de signalen die Heatime afgeeft. ‘Zo’n koe kan een tekort aan energie hebben. Voordat de dierenarts komt, check ik de koeien via Heatime.’
Insemineren vanaf dag 50
Uit de AI24 vruchtbaarheidsanalyse blijkt de tussenkalftijd heel stabiel rond 400 dagen. ‘Ik begin al heel vroeg na het kalven te insemineren, vanaf dag 50. Dat kan dankzij Heatime.’ Jan Aalberts wijst hem erop dat met het vroeg insemineren er soms wel extra inseminaties nodig zijn om de koeien ook daadwerkelijk drachtig te krijgen. ‘Het inseminatiegetal zie je dan stijgen. Wanneer je wat langer wacht met insemineren is de kans op dracht groter en heb je minder rietjes nodig.’ Johan kent het argument, maar heeft zijn eigen afweging gemaakt. ‘Het kan ook zijn dat de koe wel snel drachtig wordt. Ik neem de gok. De tussenkalftijd kan alleen maar laag blijven wanneer je vroeg begint met insemineren.’ De adviserende rol van Jan kan hij trouwens wel waarderen. ‘Je zou zeggen dat hij juist meer sperma willen verkopen, maar het gaat er hem vooral om dat de veehouder rendement haalt.’ En op die euro’s is Johan scherp. ‘Mijn belangrijkste kengetal zijn de voerkosten per kilo melk. Dat ligt bij ons op 8,5 cent per kilo melk, inclusief jongvee.’ Neem je daarbij de gemiddelde productie van ruim 9600 liter per koe, dan gaan de koeien efficiënt met hun voer om. ‘Dat lukt wanneer de koeien gezond zijn, een goed ligbed hebben, ruimte in de stal en een prima rantsoen’, weet Johan. ‘Maar de basis is de koe zelf. Ze moet het genetisch in haar hebben om veel melk te produceren uit ruwvoer, ze moet van nature sterk en gezond zijn. Met de Semex stieren krijg ik dat type koe.’
Johan en Sonja Neefjes wonen met hun kinderen Renzo (8), Fenny (7) en Nienke (3) in Avenhorn waar ze 125 koeien melken met twee melkrobots. De gemiddelde productie ligt op 9600 kilo melk met 4,25% vet en 3,46% eiwit. Het bedrijf omvat 65 hectare grond waarbij grasland wordt uitgeruild met Johan zijn broer die een tulpenbedrijf heeft.